Rozmowa z marszałkiem województwa opolskiego Andrzejem Bułą
– Ile pieniędzy z Unii Europejskiej ma do wykorzystania Opolszczyzna w tej perspektywie i jak samorząd województwa zamierza je wydać?
– W ciągu najbliższych trzech lat w gospodarkę regionu zainwestujemy 4 miliardy złotych, z myślą o tym, by region się rozwijał. Chcę, by ludzie mieli poczucie, że wspólnie dobrze wykorzystaliśmy szansę, jaką są pieniądze unijne. To ostatnie tak duże pieniądze i dla Polski, i dla naszego województwa. Dlatego tak ważne jest, by je dobrze spożytkować.
Do tej pory rozdysponowaliśmy już ponad dwa z tych czterech miliardów złotych, jakie mamy w Regionalnym Programie Operacyjnym do roku 2020. Liczby ogromne, pobudzają wyobraźnię, ale nie o liczby tu chodzi, a o ludzi, którzy mogą z naszej pomocy skorzystać. Jednym z naszych priorytetów jest rynek pracy. Mamy na uwadze zwłaszcza ludzi młodych, bo oni mają najtrudniej. Najważniejsze jest to, by młodzi ludzie, obojętnie po jakim etapie nauczania, czuli się potrzebni w firmie. Uruchomiliśmy więc programy stażowe dla firm z nastawieniem na młodych, które już dziś przynoszą efekty – po pierwszej edycji takiego programu ponad 70 proc. jego uczestników pracuje w firmach, gdzie odbywali staże.
Wszyscy musimy się starać o to, by mieli pracę i chcieli w naszym województwie pracować i mieszkać. Dlatego też pieniądze przekazujemy również na wsparcie edukacji, uczniów, nauczycieli. To także z myślą o nich i ich przyszłości inwestujemy setki milionów złotych w infrastrukturę drogową i kolejową. To wszystko ma służyć ludziom. Jeśli coś robimy, to zadajmy sobie pytanie: dla kogo to robimy?
– Ludzie oczekują konkretów.
– Za nami przemawiają już konkretne działania. W programie poprawy opieki nad matką i dzieckiem wsparciem obejmiemy około 19,6 tysiąca osób, w tym 9,8 tysiąca dzieci. Około 6 tysięcy zostanie objętych szczepieniami przeciwko pneumokokom. W programie zapobiegającym chorobom cywilizacyjnym – nadwadze, otyłości i cukrzycy – badaniami obejmiemy 130 tysięcy osób, w tym 43 tysiące dzieci. To duża część naszych mieszkańców. W zakresie kompleksowej opieki nad osobami starszymi, w tym niepełnosprawnymi, obejmiemy wsparciem około 1,5 tysiąca osób starszych: zostaną objęte teleopieką medyczną, powstaną wypożyczalnie sprzętu medycznego, będą opiekunki dzienne oraz pielęgniarki środowiskowe. Naszym celem jest stworzenie systemu wsparcia osób niesamodzielnych oraz rozwój działań umożliwiających im pozostanie w lokalnej społeczności. W ramach już realizowanych projektów zaplanowano utworzenie 23 dziennych i całodobowych domów opieki dla ponad 600 osób starszych i niesamodzielnych. Tych działań jest dużo więcej, to tylko niektóre z nich.
– Istotnym warunkiem rozwoju regionu jest rozwój przedsiębiorczości.
– Tak, dlatego cieszy mnie tak duża aktywność naszych firm w konkursach i staraniach o pieniądze unijne. Atrakcyjna, dobrze płatna praca to jeden z warunków, by zatrzymać tu młodych ludzi, bo to oni będą decydować o przyszłości regionu. Podpisaliśmy umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, dzięki której na pożyczki i poręczenia dla firm w regionie przeznaczone zostanie ponad 336 mln zł. To bardzo ważne pieniądze w opolskim Regionalnym Programie Operacyjnym, które będą pracować na rzecz przedsiębiorców wiele lat, służąc rozwojowi firm, a przez to rozwojowi naszej gospodarki. Taka forma korzystania z funduszy unijnych zapewnia możliwość ich wielokrotnego wykorzystania i wzmacnia efektywność realizowanych z ich udziałem przedsięwzięć. Środki te będą dostępne dla przedsiębiorstw, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz osób bezrobotnych. Na co będą mogli brać takie pożyczki przedsiębiorcy? Na przykład na wprowadzanie innowacji – budowę, rozbudowę czy zakup wyposażenia przez małe i średnie firmy dla zaplecza badawczo-rozwojowego czy inwestycje związane z wprowadzaniem na rynek nowych produktów i usług. Będą to mogły być także inwestycje z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz zmniejszania zapotrzebowania na energię w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych, będzie można z nich opłacić koszty inwestycji związanych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej przez MŚP, czy koszty rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby bezrobotne. Przedsiębiorcy z tych pieniędzy będą mogli zacząć korzystać w drugiej połowie 2017 roku, gdy BGK w przetargach wyłoni instytucje, które będą pełnić rolę pośredników finansowych.
Ale już dziś aktywność opolskich firm w sięganiu po fundusze napawa optymizmem. Na przykład w dotychczas przeprowadzonych naborach na projekty innowacyjne zapotrzebowanie ze strony firm na dofinansowanie było ponaddwukrotnie wyższe niż zakładane przez nas pierwotnie kwoty wsparcia.
– Budżet województwa na 2017 rok zakłada też duże inwestycje, przede wszystkim w infrastrukturę. Co zrealizujcie w tym roku?
– To przede wszystkim inwestycje na drogach wojewódzkich, które mają poprawić komunikację, zapewnić lepszy dojazd do terenów inwestycyjnych i większe bezpieczeństwo zmechanizowanych i pieszych użytkowników dróg. Mamy na to 157 mln zł. Wśród zadań strategicznych jest budowa obwodnicy Malni i Choruli (42 mln zł), poprawa dostępności do węzłów autostrady A4 Gogolin i Olszowa (etap II) oraz rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 901 na odcinku Dobrodzień – Kocury (21,1 mln zł) i rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 409 na odcinku Dębina – Moszna (14,3 mln zł), dzięki której ułatwiony zostanie dojazd do jednej z największych atrakcji turystycznych regionu – do zamku w Mosznej od strony Opola, a rowerzyści otrzymają wydzieloną ścieżkę. Kontynuujemy naszą największą inwestycję drogową – budowę obwodnicy Czarnowąsów, którą chcemy ukończyć we wrześniu. To droga, która ułatwi przede wszystkim dojazd do rozbudowywanej Elektrowni Opole.
Planujemy także inwestycje związane z przeciwdziałaniem i usuwaniem skutków klęsk żywiołowych. Potrzeby są ogromne, w budżecie zaplanowaliśmy na te zadania 17 mln zł. Te największe planowane inwestycje to przebudowa obwałowań przeciwpowodziowych w rejonie Kędzierzyna-Koźla – 14 mln zł, budowa obwałowań w Brzegu-Ratajach – 32,8 mln zł, budowa wału o długości 150 metrów w gminie Bierawa – około 0,6 mln zł, remont 13 obwałowań na kwotę 18,1 mln zł.
Zgodnie z umową z jesieni 2015 roku, firma NEWAG dostarczy nam siedem nowoczesnych pociągów typu IMPULS do końca roku 2018. Po opolskich torach jeździ już pięć takich pociągów. To nowoczesne składy elektryczne, które obsługują linię Kędzierzyn-Koźle – Wrocław. Impulsy to najnowocześniejsze pociągi tego typu w Europie. Korzystanie z tych pociągów pozwoliło na skrócenie czasu przejazdu z Opola do Brzegu do 27 minut, a z Opola do Wrocławia – do 58 minut. Dzięki unowocześnieniu linii i taboru podróż koleją może być konkurencyjna dla transportu samochodowego – tańsza, szybsza i bardziej komfortowa. Dlatego też w Regionalnym Programie Operacyjnym mamy pieniądze na modernizację ważnych regionalnych linii kolejowych: Opole – Nysa, Opole – Kluczbork i Nysa – Brzeg. Te inwestycje nie tylko znacząco poprawią komfort podróży koleją w regionie, ale przede wszystkim wpłyną na wzrost atrakcyjności województwa – dobry system komunikacyjny to jeden z warunków rozwoju całego regionu. Planowane na tych liniach prace zakładają poprawę warunków dla wykorzystania transportu kolejowego w komunikacji regionalnej oraz poprawę bezpieczeństwa i standardu obsługi podróżnych. Te inwestycje ma realizować spółka PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
– W tym roku po raz pierwszy realizowany jest Marszałkowski Budżet Obywatelski. Jakie inicjatywy spotkają się z poparciem Urzędu Marszałkowskiego?
– Idea budżetu marszałkowskiego narodziła się w naszych głowach, ale pomysł i doświadczenia zaczerpnęliśmy od kolegów z małopolskiego urzędu marszałkowskiego. Na razie jesteśmy dwoma województwami w kraju, które takie budżety realizują. To szansa dla ludzi aktywnych zrzeszonych i niezrzeszonych, by dzielili się swoimi inicjatywami.
Do podziału są 3 mln zł. Projekty o zasięgu powiatowym mogą liczyć na wsparcie od 50 do 100 tys. zł, ponadpowiatowe, czyli dwa lub trzy powiaty – od 70 do 150 tysięcy. Jestem bardzo pozytywnie zaskoczony aktywnością i pomysłowością naszych mieszkańców. Można było zgłaszać zadania o charakterze kulturalnym, prospołecznym, edukacyjnym, sportowym, turystycznym, ekologicznym lub inne, zgodne z kompetencjami województwa. Do pierwszej edycji budżetu wpłynęło niemal 200 projektów, 117 z nich – po ocenie formalnej – zostało dopuszczonych do głosowania. Jesteśmy już po głosowaniu – wpłynęło niemal 110 tysięcy głosów! Kto wygrał, dowiemy się pod koniec czerwca. Chcemy kontynuować tę inicjatywę w kolejnych latach, bo chcemy, by mieszkańcy mieli jak największy wpływ na to, co dzieje się w regionie. Powinniśmy konsekwentnie budować społeczeństwo obywatelskie.
(red.)