niedziela, 9 lutegoKrajowy Przegląd Samorządowy
Shadow

Starostwo Powiatowe we Wrocławiu: Powiat – ostoja i ratunek

O obchodach 25-lecia powołania powiatów w wolnej Polsce nie zapomniało również starostwo wrocławskie.

Powiat wrocławski zaliczany jest do grupy najdynamiczniej rozwijających się powiatów w Polsce. Stąd i srebrny jubileusz miał szczególną oprawę. W ramach obchodów 25-lecia Powiatu Wrocławskiego 19 maja odbyła się między innymi część naukowa, w ramach której zorganizowana została konferencja pod tytułem „Historia, rozwój i perspektywy Powiatu Wrocławskiego”.

Uroczystości rozpoczęto odczytaniem przesłania prezydenta RP Andrzeja Dudy do uczestników spotkania. Prezydent napisał m.in.: „Kiedy 5 czerwca 1998 roku Sejm uchwalił reformę administracyjną, obok istniejących już w polskim porządku prawnym gmin powołano do życia samorządy wojewódzkie i powiatowe. Powiaty stały się swoistą klamrą, łączącą obszary zadań administracji gminnej oraz administracji wojewódzkiej i państwowej (…) Od tamtego czasu powiaty zakorzeniły się w polskim porządku prawnym i życiu społecznym, zyskując ważne i trwałe miejsce w organizacji administracji lokalnej”.

Samą konferencję rozpoczęła interesująca prelekcja prof. Ireny Lipowicz z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, która w Sejmie III kadencji przewodniczyła Komisji Samorządu Terytorialnego (ze względów zdrowotnych prelegentki odbyła się ona online).

Prof. Irena Lipowicz przypomniała historię związaną z ideą tworzenia polskiej samorządności.

– Uważaliśmy, że powiat jest czymś, co po okresie PRL-u trzeba przywrócić. Pańko i Podgórski to ważne nazwiska pierwszej reformy samorządowej, pozostające trochę w cieniu prof. Regulskiego – mówiła Irena Lipowicz. – Wielkim rozczarowaniem reformatorów „pierwszej godziny” było to, że skończyło się na utworzeniu tylko gmin. A pełny samorząd to nie samotna gmina, ale gmina mająca swoje wsparcie w powiecie. Bez istnienia powiatu nie można realizować całości zadań samorządu terytorialnego. Jednak gminy bały się „nadzorcy”. My staraliśmy się pokazać, że osamotniona gmina stanie się ofiarą centralizacji. W końcu się udało, ale to bardzo źle, że już w 1990 roku nie stworzono kompletnego modelu samorządności. Gdyby wtedy równocześnie powstały gminy, powiaty i województwa, na pewno inaczej wyglądałby dzisiaj nasz kraj. Straciliśmy osiem lat – dodała prof. Lipowicz.

Jubileuszowa konferencja to też dwa panele dyskusyjne. Jeden poświęcony był teraźniejszości i przyszłości powiatu. Drugi dotyczył wymiaru terytorialnego, rozmowy o zależnościach pomiędzy metropolią a aglomeracją. W panelach wzięli udział między innymi: dr hab. Patrycja Matusz, prof. UWr, prof. dr hab. Leon Kieres z UWr, dr Wojciech Maleszka z Instytutu Rozwoju Terytorialnego, dr hab. Dobrosława Antonów z UWr, Marek Woron z Klubu Biznesu dla Przedsiębiorców, dr Małgorzata Gałecka z wrocławskiego Uniwersytetu Ekonomicznego, prof. dr hab. Aldona Wiktorska-Święcka z UWr, dr hab. Robert Szmytkie, prof. UWr, i dr hab. Tomasz Piekot z UWr.

Jeden z paneli dyskusyjnych podczas obchodów 25-lecia Powiatu Wrocławskiego. Na zdjęciu od lewej: dr hab. Patrycja
Matusz, dr hab. Dobrosława Antonów, prof. Leon Kieres i dr Wojciech Maleszka Fot. Tomasz Miarecki

– W 1990 roku losy powiatu nie były przesądzone, bo ważyły się w ogóle losy samorządu terytorialnego – mówił prof. Leon Kieres. – W obu izbach polskiego parlamentu było sporo sceptyków powrotu do idei samorządności terytorialnej. Udało się na szczęście utrącić argumenty sceptykom. Ale powiat stał się ofiarą dyskusji nad regionalizacją w Polsce. Niektórzy twierdzili, że powołanie powiatów osłabi siłę państwa polskiego. Brak wiedzy sprawiał, że obawiano się zbytniej decentralizacji. Ponieważ część z nas miała obawy związane z możliwą dewastacją w przyszłości samorządności terytorialnej, postanowiliśmy ją szeroko zabezpieczyć w Konstytucji. Co prawda, nie ma tam mowy o samym powiecie, ale ten został umocowany ustawą – zaznaczył prof. dr hab. Leon Kieres.

(tm)

________________________________________________________________________________________________________________

Budżet realizujemy zgodnie z planami

Rozmowa ze starostą powiatu wrocławskiego ROMANEM POTOCKIM

W roku jubileuszu 25-lecia powstania powiatów powszechny jest pogląd, że tak rozbudowana ustawa o samorządzie terytorialnym jest najlepszym aktem prawnym tej rangi uchwalonym po roku 1989.

– Zgadzam się całkowicie z tą oceną, bowiem ustawa wprowadzająca dodatkowy szczebel, czyli powiaty, była świetnym rozwiązaniem. Wystarczy tylko spojrzeć na Powiat Wrocławski i liczbę realizowanych przez nas zadań, z którymi dzisiaj nie poradziłby sobie samorząd niższego szczebla. Gdyby zaś nasze kompetencje chciały przejąć jakieś samorządy gminne, to liczba pracowników musiałaby się w każdym z nich ogromnie zwiększyć.

– 25-lecie samorządów powiatowych to ciężki czas pracy nad tym, by te powiaty nie tylko istniały, ale i sprawnie działały – mówił Roman Potocki, starosta powiatu wrocławskiego Fot. Tomasz Miarecki

Zatem wprowadzenie powiatów miało sens…

– …i dobrze sprawdziło się to w praktyce. Niedawno rozmawiałem z ministrem cyfryzacji Januszem Cieszyńskim, któremu zasugerowałem zwiększenie kompetencji samorządów powiatowych – także zmniejszenie ich liczby – aby powstały silniejsze jednostki, składające się nawet z dwóch lub trzech dzisiejszych powiatów. Sporo jest małych powiatów, mających po 30-40 tysięcy mieszkańców, których główne dochody to różne subwencje i każda złotówka musi być wydana bardzo konkretnie. Niby są tam budżety, lecz nie ma w nich pieniędzy na inwestycje. Dlatego – moim zdaniem – w Polsce powinny funkcjonować silne Powiaty, z szerokimi kompetencjami i sporymi funduszami.

Jak jest realizowany budżet Powiatu Wrocławskiego?

– Zgodnie z planami, i jest to budżet przede wszystkim skierowany na inwestycje drogowe, oświatę oraz programy społeczne i prozdrowotne. Na budowę szkoły dla uczniów z niepełnosprawnościami otrzymaliśmy z Polskiego Ładu 3 mln zł. Natomiast w Siechnicach powstanie Centrum Usług Społecznych, na co uzyskaliśmy 1,5 mln zł dotacji. Intensywnie przygotowujemy się do kolejnej – 6. już edycji cyklu Biała Niedziela w Powiecie Wrocławskim, podczas której będzie można m.in. skorzystać z bezpłatnych badań i konsultacji medycznych. Na przełomie sierpnia i września, w każdą niedzielę, odwiedzimy kolejno miejscowości: Czernicę, Żórawinę, Siechnice i Długołękę. W ramach programów prozdrowotnych skierowanych do dzieci i młodzieży odbywają się spotkania z Romanem Boskim, który realizuje dla nas program edukacyjny przeciw e-uzależnieniom. Ponadto rozpoczęliśmy przygotowania do procedowania i wdrażania programów polityki zdrowotnej dla mieszkańców powiatu wrocławskiego w zakresie: profilaktyki chorób odkleszczowych, profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów głowy i szyi, profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego oraz nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii.

Rozmawiał Sławomir Grymin