W gminie tej praca samorządu przebiega normalnie, czyli bez specjalnych trudności i zahamowań. Najważniejsze, że pod koniec roku uchwalono budżet – swoistą mapę inwestycyjną gminy – który jest już realizowany. Budżet ten jest przede wszystkim budżetem realistycznym i zgodnym z możliwościami gminy Rudna, bowiem dobrze jest mieć marzenia, lecz znacznie lepiej jest twardo stąpać po ziemi.
Wieloletnia praktyka pokazała niezbicie, że nigdy nie jest tak, aby samorząd miał pieniądze na wszystkie zgłaszane do niego potrzeby. Zawsze z czegoś trzeba zrezygnować lub odłożyć na później – na czas, gdy np. do pozyskania będą finansowe środki zewnętrzne na to czy inne przedsięwzięcie. Poza tym są też priorytety, sprawy najistotniejsze, mniej ważne i najmniej istotne, które zazwyczaj muszą poczekać w inwestycyjnej kolejce. W gminie Rudna widać dzisiaj, że radni rozumieją ograniczenia finansowe swojego samorządu, potrafią też współdziałać z władzami gminy, co pokazała wyraźnie grudniowa sesja budżetowa.
Cała rada poparła budżet
– Rada Gminy Rudna zagłosowała na niej jednogłośnie za budżetem na rok 2025 – uśmiech się wójt Zbigniew Grabowski. – Zatem gmina zachowała płynność finansową, a w budżecie tym wiele środków finansowych przeznaczyliśmy na wydatki bieżące, ale sporo funduszy przeznaczyliśmy także na zadania inwestycyjne. Budżet zaplanowaliśmy na poziomie około 100 mln zł i – moim zdaniem – jest to budżet proinwestycyjny. Do naszych najważniejszych tegorocznych zadań zaliczyłbym uzbrojenie w media wszystkich działek przeznaczonych pod mieszkalnictwo. Ponadto dokończymy budowę obwodnicę Rynarcic, bowiem ruch na tej drodze zwiększył się w ostatnich latach kilkukrotnie i jest tam po prostu bardzo niebezpiecznie. Przed nami także termomodernizacja szkoły podstawowej w Rudnej, na co pozyskaliśmy ponad dziewięciomilionowe dofinansowanie. W pierwszym etapie tego zadania chcemy zamontować fotowoltaikę i ocieplić tę placówkę, natomiast drugi będzie polegał na powstaniu odnowy biologicznej i kilku saun przy basenie, z którego, po godzinach lekcyjnych, będą mogli korzystać mieszkańcy naszej gminy. Mamy już wstępny projekt tego przedsięwzięcia, które opiewa na około 6 mln zł. Szukamy także nowych ujęć wody, na co przeznaczyliśmy sporo środków finansowych, a problem jest poważny i musimy kopać studnie głębinowe. Nie jest to wcale proste, co pokazują poszukiwania w Chobieni zlokalizowanej przy Odrze. Kopaliśmy tam dwukrotnie studnie głębinowe i niestety bez powodzenia, a przecież musimy zabezpieczyć w wodę tereny, gdzie prawdopodobnie ludzie postanowią się osiedlić i zbudować swoje domy. Te tereny powinny być uzbrojone w media w stu procentach i samowystarczalne, jeśli chodzi o ujęcia wody.
Sporo kosztochłonnych zadań
W roku 2025 do najważniejszych zadań inwestycyjnych, które będą realizowane przez samorząd gminy Rudna, należeć będą budowy studni głębinowych w Chobieni, Rynarcicach, Mlecznie, Gwizdanowie, Wysokiem i Koźlicach (wartość zadania to ponad 1,8 mln zł). Poza tym budowa obwodnicy Rynarcic (realizowana przez dwa lata za 12 mln zł), a także przebudowa drogi w Koźlicach (na razie za 160 tys. zł opracowywana jest dokumentacja tego przedsięwzięcia). Ponadto modernizacja budynków Szkoły Podstawowej w Rudnej i basenu wraz z termomodernizacją (ponad 9,2 mln zł) oraz modernizacja świetlicy wiejskiej w Studzionkach (919 tys. zł). Ważna będzie również modernizacja infrastruktury oświetleniowej na terenie całej gminy (815 tys. zł). Na wsparcie rozwoju cyfrowego i zwiększenie cyberbezpieczeństwa samorząd Rudnej zamierza przeznaczyć ponad 655 tys. zł. Rozbudowana zostanie droga gminna Brodów – Radomiłów wraz z budową ścieżki rowerowej (ponad 13,5 mln zł). Natomiast budowa sieci wodno-kanalizacyjnej w Chobieni, Gwizdanowie, Toszowicach, Mlecznie, Juszowicach i Koźlicach pochłonie 7,5 mln zł. Jeśli gmina otrzyma dofinansowanie, rozpocznie się budowa ścieżek rowerowych.
Programy miękkie, czyli prospołeczne
Gmina Rudna będzie promować najbardziej uzdolnionych młodych ludzi, uczniów szkół średnich i studentów.
– Na to przeznaczyliśmy 150 tys. zł – informuje wójt Zbigniew Grabowski. – Będziemy także finansować dwutygodniowe zielone szkoły – jak zawsze nad polskim morzem – dla wszystkich uczniów szkół podstawowych, na co przeznaczyliśmy 1,4 mln zł. A na służbę zdrowia wydamy 4,5 mln zł. Chcę też podkreślić, że od początku tego roku są zmiany w obsłudze naszej gminnej służby zdrowia. Wcześniej obsługiwał nas Cuprum-Med, lecz teraz jest to Miedziowe Centrum Zdrowia – podpisaliśmy już stosowną umowę z tą firmą. Wprawdzie początki nie są łatwe, ponieważ ludzie muszą się przyzwyczaić do zmian i je zaakceptować, lecz jestem przekonany, iż mieszkańcy już niebawem dostrzegą, że jest lepiej – bowiem MCZ dysponuje ogromnym zapleczem specjalistycznym, ma swój szpital i szeroką bazę doświadczonych lekarzy – specjalistów w wielu dziedzinach medycyny. To moim zdaniem polepszy poziom usług medycznych z korzyścią dla mieszkańców gminy Rudna. Mamy też program, który zakłada połączenie naszych wszystkich trzydziestu sołectw ścieżkami rowerowymi – i w roku 2025 chcemy na to pozyskać 17,5 mln zł. Generalnie rzecz biorąc, zamierzamy – tak jak inne samorządy – pozyskiwać jak najwięcej funduszy zewnętrznych, co jednak wcale nie jest proste i wymaga wielu zabiegów. Zamierzamy uzbroić w media wszystkie nasze działki przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne, co będzie kosztować 6 mln zł, lecz mamy nadzieję na pozyskanie pięciomilionowego dofinansowania.
Ogromne kwoty na oświatę
Po znowelizowaniu ustawy o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego gmina Rudna zyskała ok. 1,5 mln zł.
– Nie ma już subwencji oświatowej, a właśnie utrzymanie oświaty przez samorządy było zawsze ogromnie niedoszacowane – podkreśla wójt Zbigniew Grabowski. – Utrzymanie dwóch szkół, dwóch przedszkoli i żłobka kosztuje nas corocznie 36 mln zł, a w roku ubiegłym nasza subwencja oświatowa wyniosła tylko 9 mln zł. Oczywiście zależy nam na jak najwyższym poziomie oświaty w naszej gminie – w tym na zajęciach dodatkowych dla uczniów – ale jest to potężne wyzwanie dla samorządu gminy Rudna. Rok 2025 pokaże nam, jak to będzie wyglądało w praktyce, i czy nowelizacja ustawy o finansowaniu samorządów naprawdę poprawi nasze finanse. Na razie czekamy, jesteśmy pełni niepokoju i zarazem nadziei, a jak zawsze życie wszystko zweryfikuje. Niestety przez wiele lat rząd przekazywał samorządom zbyt mało środków finansowych właśnie na oświatę i moim zdaniem to powinno ulec radykalnej zmianie. Czas na dialog rządzących z samorządowcami oraz na konkrety. Wtedy pokażemy, ile powinna kosztować dobra polska szkoła. Mogę coś o tym powiedzieć, bowiem przez wiele lat byłem nauczycielem. Warto też decentralizować kraj, ponieważ samorząd powinien decydować o lokalnych sprawach, bo to właśnie w samorządzie jest siła, która potrafi zmieniać Polskę na lepszą.
H.S.