Dopiero niedawno, gdy ceny energii zaczęły szokować, a politycy zrozumieli, że może to mieć daleko idące konsekwencje związane także z możliwością dalszego sprawowania przez nich władzy, w Polsce zrozumiano wreszcie, iż Odnawialne Źródła Energii mogą mieć kapitalne pozytywne znaczenie. Wiatraki i fotowoltaika – które w wielu państwach są znaczącymi źródłami energii – także w naszym kraju powróciły do łask. Warto jednak pamiętać, że przed laty spora liczba polskich samorządów interesowała się OZE i niemało wiatraków dających czystą energię zamontowano na naszych terenach. Niestety, nie stało się tak w dolnośląskiej gminie Pielgrzymka, w której nieliczna grupka krzykaczy storpedowała zamierzenia miejscowego samorządu.
Samorząd gminy Pielgrzymka był zdeterminowany, aby na terenie gminy zainstalować wiatraki dające czystą energię oraz dodatkowe wpływy podatkowe. Z wiatrakowych pieniędzy zamierzano wzbogacać infrastrukturę gminy, a co za tym idzie polepszyć poziom cywilizacyjny i komfort życia miejscowej społeczności. Niestety, wiatraki nie powstały, bowiem nieodpowiedzialne – naszym zdaniem – osoby działające w stowarzyszeniu „Stop wiatrakom” storpedowały mądre działania pielgrzymskiego samorządu. Wójt Tomasz Sybis był bezpardonowo atakowany, na głupawych ilustracjach przedstawiano go nawet za kratami więziennej celi, a wszystkie te paskudne posunięcia obrzydziły mieszkańcom ideę powstanie wiatraków i OZE. Zapewne, gdyby stało się inaczej i wiatraki powstałyby wtedy w gminie Pielgrzymka, samorząd mógłby zdziałać więcej – także w sferze infrastrukturalnej – a dzisiaj na tym terenie ludzie mniej by się bali tego wszystkiego, co niosą ze sobą najbliższe podwyżki cen nośników energii.
OZE znowu potrzebne
– Mimo wszystko nie mam satysfakcji z tego powodu, że teraz inaczej, nie tak jak wtedy, gdy chcieliśmy montować u nas wiatraki, patrzy się na wiatraki i OZE – mówi wójt Tomasz Sybis. – Wtedy, przed laty, przeżywaliśmy ogromny stres i olbrzymi opór wywołany przez nieodpowiedzialne dwie, trzy osoby działające w stowarzyszeniu „Stop wiatrakom”. Tych kilka osób było w stanie oszukać naszych mieszkańców, zdemonizować problem, podnosząc jakieś absurdy, i w konsekwencji wiatraki nie powstały. Szkoda, ponieważ do budżetu naszej gminy wpływałyby spore środki finansowe. Ale historia zatoczyła koło i dzisiaj wracamy do Odnawialnych Źródeł Energii, które znowu są potrzebne i okazuje się, że mogą pomóc w pokonaniu kryzysu energetycznego. Do tematu wiatraków wracamy, rozmawiałem już o tym z przewodniczącym rady gminy i jeszcze w tym półroczu będziemy o tym dyskutować z radnymi. Krótko mówiąc, OZE – fotowoltaika, pompy ciepła i wiatraki – są ważnymi nośnikami energii. Jestem zwolennikiem prostoty i uważam, że powinno się jasno powiedzieć mieszkańcom, iż np. węglem opalamy do 2035 roku, a później kopalnie zostaną wygaszone, powstanie elektrownia atomowa, energia będzie tania, a do tego OZE. A teraz wracamy do zwiększania wydobycia węgla w kopalniach. To odgrzewany kotlet, tym bardziej że ogromne środki przeznaczono już na restrukturyzację kopalń, z których część pozamykano. Moim zdaniem trzeba postawić na OZE i na atom. Innego wyjścia nie ma, choć do tego trzeba przekonać ludzi. Oczywiście łatwo nie będzie, bowiem wokół sektora energetycznego ścierają się różne grupy interesów, lecz strategia państwa winna być spójna, jednolita i konsekwentna.
Ze stuprocentową skutecznością
Druga połowa 2022 roku była niezmiernie ważna dla samorządów, ponieważ obfitowała w rozstrzygnięcia rządowych konkursów związanych z dofinansowaniami wielu kluczowych dla gmin inwestycji. Niemało środków finansowych pozyskała także Pielgrzymka.
– W zasadzie z drugiej transzy Polskiego Ładu udało nam się otrzymać wszystko to, o co zawnioskowaliśmy – uśmiecha się wójt Tomasz Sybis. – Trzy nasze wnioski opiewające łącznie na 11,5 mln zł zostały zaaprobowane. Jest to 5 mln zł na drogi, ponad 2,5 mln zł na wymianę oświetlenia w naszych miejscowościach oraz około 4 mln zł na budowę budynku socjalno-komunalnego w Proboszczowie. Natomiast z dodatkowego programu wspierającego obszary popegeerowskie dostaliśmy 4,6 mln zł na jedno duże zadanie – budowę szatni i remizy w Nowej Wsi Grodziskiej. Teraz zajmiemy się przygotowaniami dokumentacji projektowych, kosztorysów i przetargów, lecz warto podkreślić, że rozstrzygamy wcześniejszy nabór w ramach pierwszej transzy Polskiego Ładu. Dotyczy to budowy świetlicy wiejskiej wraz z szatnią oraz remizy w Wojcieszynie. Unieważniliśmy już pierwszy przetarg dotyczący wyłonienia wykonawcy tego przedsięwzięcia, ponieważ ceny w przedstawionych ofertach były bardzo wysokie. Dokumentacja projektowa została trochę zmieniona, ponownie ogłosiliśmy przetarg i teraz czekamy na oferty. Drugie zadanie to budowa kanalizacji, chodnika i oświetlenia w Proboszczowie, na co ogłosiliśmy przetarg w sierpniu. Chcę zaznaczyć, że generalnie oferty od wykonawców inwestycji są wyższe niż nasze kosztorysy. Oczywiście będziemy musieli zabezpieczyć z budżetu gminy wkłady własne, ale dzisiaj widać również, że wykonawcy schodzą powoli z cenami. Był okres, że ceny te były bardzo wysokie i zarazem nieadekwatne do wzrostu kosztów. Ale teraz wszystko zmierza do realnych ofert i cen rynkowych, podpiszemy umowy i zajmiemy się realizacją inwestycji. Na pewno nie wyobrażam sobie, że moglibyśmy zrezygnować z tak dużych dofinansowań. Z drugiej strony docierają do mnie informacje, że niektóre samorządy nie mają środków finansowych na wkłady własne, oferty przekraczają znacznie możliwości budżetowe gmin i te pieniądze niestety nie będą wykorzystane.
Konsekwencja warta podkreślenia
Inflacja dalej drenuje portfele, nie ustaje wojna w Ukrainie, tylko pandemia trochę przygasła. To trudny czas na konstruowanie przyszłorocznych budżetów gmin.
– Sytuację cały czas analizujemy – zaznacza wójt Tomasz Sybis – a w przypadku gminy Pielgrzymka będziemy mieli w przyszłym roku dużo większe koszty związane z realizacją inwestycji oraz większe koszty bieżące związane także z podwyżkami cen energii i ogrzewania. Dzisiaj dobrze widać, jak ważna była nasza kilkuletnia konsekwencja związana z przeprowadzeniem termomodernizacji naszych szkół i innych obiektów użyteczności publicznej, i dlatego koszty związane ze zwyżkami cen energii nie powinny dramatycznie wzrosnąć.
Razem podejmując decyzje
W tej kadencji w gminie Pielgrzymka dobrze wyglądała współpraca wójta z radnymi. Nie było bezproduktywnych kłótni, forsowania partykularnych interesów i partyjniactwa.
– Wcześniej była jedna kadencja, w której prawie rok był czasem straconym – wspomina wójt Tomasz Sybis. – Straciliśmy ten okres na bezsensowne przepychanki, ale teraz – choć w radzie jest niewielka opozycja – generalnie współpracuje mi się dobrze z radnymi. Chyba też dlatego, że hołduję zasadzie otwartości i informuję radnych o wszystkich sprawach i problemach, także tych najtrudniejszych. Dzięki temu wspólnie podejmujemy decyzje i razem działamy na rzecz całej społeczności gminy Pielgrzymka.
S.G.