Mija już trzeci kwartał tego roku i samorządowcy zaczynają planować budżet na rok 2024. Natomiast w roku 2023 wiele inwestycji jest kontynuowanych i kończonych, mimo nie najlepszego okresu dla jednostek samorządu terytorialnego. Właśnie tak dzieje się w dolnośląskim Międzyborzu, gminie będącej częścią powiatu oleśnickiego.
Wielu samorządowców uczestniczyło w ostatnim, XXXII Forum Ekonomicznym w Karpaczu. Przyjechali na to spotkanie, bowiem mieli nadzieję, że usłyszą o ciekawych rozwiązaniach dotyczących samorządów.
Aby było bezpieczniej
– Było to już moje ósme kolejne Forum – z jedną przerwą w okresie pandemii – w którym m.in. podkreślano problemy związane z cyberbezpieczeństwem i cyfryzacją, co wcale mnie nie zdziwiło, ponieważ od dłuższego czasu administracji rządowej zależy na całkowitej cyfryzacji wszelkich usług trafiających do samorządu – mówi burmistrz Jarosław Głowacki. – Także dlatego, że wzrosło zagrożenie cyberatakami, nawet na takie małe gminy jak nasza. Na ochronę przed takimi działaniami zostaną przeznaczone środki finansowe i ruszył projekt dotyczący cyberbezpieczeństwa w samorządach, a fundusze będą dedykowane m.in. według kryterium liczby mieszkańców, a także zasobności gmin. Jak widać, zdano sobie sprawę z tego, że nie mamy już do czynienia z jakimiś zabawnymi grami komputerowymi, lecz z realną groźbą hakowania całych systemów. W ostatnim czasie w wielu miastach były przecież blokowane systemy wewnętrzne. Dla gminy Międzybórz przypadło 460 tys. zł na ochronę przed cyberatakami. Nie jest to kwota satysfakcjonująca, która spowoduje, że zabezpieczymy wszystko, dlatego będziemy działać etapowo. Drugim interesującym mnie tematem na Forum było bezpieczeństwo finansowe samorządów. Ta sprawa nie jest rozwiązana i na razie spotykamy się jedynie z deklaracjami. Owszem, mówiono o tym, że należy ustalić dla samorządów stałą subwencję wyrównawczą, ale na razie to tylko słowa. Niestety, dzisiaj zdani jesteśmy na łaskę rządu i tego, ile zechce nam dołożyć funduszy. Nie ma żadnych kryteriów i to, co dostaniemy, to mamy. Są to jednak pieniądze absurdalnie małe w porównaniu do wzrostu kosztów bieżącego utrzymania samorządu.
Trudny budżet
Samorządy otrzymały już materiały planistyczne, które pomogą w opracowaniu budżetów gmin na rok 2024.
– Jak zawsze, będzie to trudny budżet, ponieważ nakładają się dwie sprawy – ocenia burmistrz Jarosław Głowacki. – Z jednej strony spore pieniądze na inwestycje w ramach programu Polski Ład, z drugiej rażące niedobory w dochodach własnych. Dzisiaj trudno nam zbilansować dochody z wydatkami, a przecież od stycznia przyszłego roku czeka nas kolejna podwyżka płacy minimalnej. A do tego inflacja i wysokie ceny nośników energii. Ponadto nie wiemy, w jakiej wysokości otrzymamy subwencję wyrównawczą, dlatego musimy planować przyszłoroczny budżet, patrząc na własne możliwości finansowe. Czyli z jednej strony wielkie milionowe inwestycje, a z drugiej gimnastyka finansowa i kłopoty z bieżącą działalnością samorządu. Dlatego nie będzie to przygotowanie budżetu kreatywne, tylko według nieznanych nam wskaźników.
Eldorado pełne obaw
Gdyby wziąć pod uwagę materiały planistyczne i wskaźniki budżetowe, czyli te pięćdziesiąt kilka milionów złotych, które ma samorząd Międzyborza na ten rok, to teraz, w porównaniu do lat poprzednich, jest o wiele lepiej.
– Po prostu eldorado, ale cały czas boimy się, czy będziemy mieli fundusze na wkłady własne – trapi się burmistrz Jarosław Głowacki. – Mamy bowiem do czynienia z zdaniami planowanymi w latach wcześniejszych i tamte kosztorysy oraz zasady inwestorskie trochę kłócą się z dzisiejszą rzeczywistością. Wprawdzie nie mamy do czynienia z drastycznym wzrostem kosztów, ale inwestorzy nie są w stanie znosić już dużych podwyżek. Wykonawcy starają się zmieścić w kosztorysach, ale często wychodzą prace dodatkowe, które nie uzyskują zewnętrznego dofinansowania, i trzeba za nie zapłacić z budżetu gminy. Kończymy termomodernizację szkoły i przedszkola w Międzyborzu, i do tego zadania musimy znaleźć jeszcze 4 mln zł. Ponadto zaczynamy modernizować ulice po budowie sieci kanalizacji sanitarnej w Międzyborzu i budujemy nową sieć wodociągową z ujęcia wody Ose – Górzyca do sieci międzyborskiej i dalej w kierunku Sycowa. Poza tym ukończyliśmy budowę Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, czekamy teraz na pozwolenie na użytkowanie i jest kupiona nowa śmieciarka. Ruszamy też – współdziałając z Powiatem Oleśnickim – z budową chodników przy drogach powiatowych. Wybudujemy także dwie drogi z Terenowego Funduszu Ochrony Dróg Rolnych. Jak widać, pracy jest niemało, sporo też problemów, lecz nie opuszcza mnie jeszcze optymizm, który jest ciągle bombardowany przez permanentne ograniczanie możliwości budżetowych gmin. To optymizm ostrożny, ponieważ czasy są nieprzewidywalne.
S.G.