„Polski splot” – to hasło przewodnie 27. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa, które odbędą się w tym roku w dniach 7-8 i 14-15 września. Czekają nas dość niezwykłe i na pewno interesujące dwa weekendy.
Europejskie Dni Dziedzictwa, powstałe z inicjatywy Rady Europy i Unii Europejskiej, to jedno z najważniejszych wydarzeń mających na celu promocję europejskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Cieszące się z roku na rok coraz większą popularnością święto europejskich zabytków (i nie tylko) uwrażliwia setki tysięcy Europejczyków na kulturową różnorodność, a także rozbudza zainteresowanie historią poszczególnych regionów. Organizatorzy EDD zapewniają bezpłatny dostęp do zabytków i innych obiektów kultury: muzeów, skansenów, parków, ogrodów, do których wstęp wiąże się z opłatami lub które w innym czasie są niedostępne dla zwiedzających.
Bez korzeni – pustka
Europejskie Dni Dziedzictwa to największy w Europie projekt społeczno-edukacyjny. Jego zasadniczym celem jest szeroko pojęta edukacja historyczna i kulturalna. Organizatorzy EDD wychodzą z założenia, że nie znając swoich korzeni, nie można się prawidłowo rozwijać. I chociaż cały czas nie brakuje takich, którzy przekonują, że patrzenie w przeszłość nie ma sensu, a najważniejsze jest tylko to, co tu i teraz, to jednak… Większość stanowią ci, którzy jednak dostrzegają siłę dziedzictwa, a pamięć o tych, co odeszli, o tym, co było, może być jedynie pozytywną siłą, która będzie pomagała nam każdego dnia.
Polski splot
W Polsce hasło przewodnie tegorocznych EDD to „Polski splot”. Wydarzenia w ramach EDD mają przybliżać proces kształtowania się granic Polski po 1918 roku. Temat przywołujący pojęcie „splotu” nawiązuje do wspólnego wysiłku Polaków związanego z połączeniem kraju z trzech części funkcjonujących wcześniej w ramach oddzielnych organizmów państwowych zaborców. Jest okazją do pokazania, jak powstawało państwo i nowe instytucje po okresie niewoli. Jednocześnie to również „splot” polskiej historii po 1945 roku. Mozaika utkana ze splotów wielu tradycji.
Tegorocznym Europejskim Dniom Dziedzictwa na Dolnym Śląsku, podobnie zresztą jak w minionych latach, patronuje nasz miesięcznik. Natomiast koordynatorem EDD w Polsce jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, a na Dolnym Śląsku – Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, oddział wrocławskiego Muzeum Narodowego.
Dolnośląskie dziedzictwo
W „Polskim splocie” na Dolnym Śląsku bierze udział ponad 60 organizatorów (m.in. instytucje kultury, fundacje, stowarzyszenia, samorządy, lokalne grupy działania, szkoły, grupy turystyczne, instytucje otoczenia biznesu). Wydarzenia w ramach tegorocznych EDD na Dolnym Śląsku zaplanowane zostały w ponad czterdziestu miejscowościach. Zasięg działań w ramach promocji dziedzictwa kulturowego rozszerza się z roku na rok. W tym roku po raz pierwszy włączyły się: Bobolice, Dalków, Roztoka, Stare Bogaczowice, Stary Dwór i Tarczyn.
Mieszkańcy Dolnego Śląska, jak również wszyscy ci, którzy odwiedzą ten region, będą mogli m.in. wziąć udział w spacerze edukacyjno-historycznym szlakiem dawnych przedwojennych tras turystycznych na Wzgórzach Dalkowskich. Poznać też będzie można tajemnice kryjące się w pałacu i parku w Bukowcu. Swoje znane i nieznane karty pokaże również jedna z najznamienitszych siedzib arystokratycznych na Dolnym Śląsku – zespół zamkowo-parkowy w Roztoce. Odwiedzić będzie można zespół pałacowo-parkowy w Dalkowie, najpiękniejsze sztolnie w Górach Złotych, szachulcowe gospodarstwo w Tarczynie i zabytkowy Młyn Hilberta w Dzierżoniowie. W Świebodzicach chętni poznają postać poligloty wszech czasów Emila Krebsa, w Głogowie historię Pomnika Dzieci Głogowskich, natomiast w Kłodzku zainaugurują trasę turystyczną „Śladami Żydów w Kłodzku”. Karpacz zaprasza na spotkanie z pionierami, czyli pierwszymi powojennymi mieszkańcami tego miasta. W Siedlimowicach dowiemy się wszystkiego o tamtejszym starym młynie (będą też warsztaty z mąką w tle). Natomiast w Sycowie odbędzie się Jarmark Regionalny. We Wrocławiu można będzie m.in. zwiedzać zajezdnię tramwajową Popowice i wziąć udział w festiwalu herbaty w Zamku w Leśnicy.
Muzealne spotkania
Edukatorzy Muzeum Narodowego we Wrocławiu opowiedzą o barwnych splotach chłopomanii w obrazach wsi polskiej w malarstwie XIX i początku XX wieku oraz o słynnych kobietach z rodu Kossaków, natomiast w Muzeum Pana Tadeusza można będzie posłuchać o kobietach Rzeczypospolitej Szlacheckiej – wydarzeniu towarzyszyć będzie prezentacja sukien. Natomiast polski mundur pocztowy będzie można „przymierzyć” w Muzeum Poczty i Telekomunikacji, gdzie zaplanowano również pokazy żywych obrazów. Opera Wrocławska zaprasza do zwiedzania wnętrz i na wyprzedaż garażową kostiumów.
Nie sposób w tym miejscu omówić wszystkich wydarzeń, które odbędą się ramach EDD. Odsyłamy do specjalnych informatorów z całej Polski, które dostępne będą m.in. na stronie www.edd.nid.pl. Informator o wydarzeniach dolnośląskich dostępny jest także na stronie www.gminapolska.com.
Tomasz Miarecki
Dostrzeżenie wartości dziedzictwa – czy to w sensie społecznym, czy ekonomicznym – wiąże się przede wszystkim z koniecznością poznania historii danego miejsca, bez względu na to, jak trudna może to być opowieść.
W projekcie EDD uczestniczą wszystkie państwa członkowskie Rady Europy, w tym także Polska, która włączyła się do akcji w 1993 roku.
