Niedawna 10. rocznica polskiego członkostwa w Unii Europejskiej to także dziesięć lat doświadczeń polskich samorządów w europejskiej rodzinie.
Jakie było ostatnie dziesięciolecie dla polskich samorządów? Czy nasze małe ojczyzny korzystały z doświadczeń Włochów, Niemców, Hiszpanów? Jakie znaczenie ma samorządność terytorialna w Unii Europejskiej? To tylko niektóre z pytań, na które starali się odpowiedzieć uczestnicy zorganizowanego w Poznaniu spotkania pn. „10 na 10. Unia Europejska – Samorząd – Obywatele”.
Poznańska konferencja odbyła się w ramach obchodów 10. rocznicy akcesji Polski do Unii Europejskiej, pod patronatem honorowym Parlamentu Europejskiego. Jej organizatorem był samorząd województwa wielkopolskiego wspólnie z partnerami: Stowarzyszeniem Instytut Zachodni oraz Urzędem Miasta Poznania.
Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił, jak wielką wagę dla ludzi z jego pokolenia ma członkostwo w Unii Europejskiej i zdobycze przemian demokratycznych. „My, ludzie, którym przyszło żyć w poprzednim systemie, widzimy różnicę i nade wszystko doceniamy takie wartości jak demokracja, suwerenność i wolność” – mówił Marek Woźniak. Nawiązał także do długiej drogi, jaką przyszło pokonać w dostosowaniu do standardów unijnych w okresie przedakcesyjnym i później w ramach członkostwa. W tym trudnym czasie transformacji i adaptacji polscy samorządowcy mogli liczyć na wsparcie regionów partnerskich Europy Zachodniej. Dzisiaj, jak mówił marszałek Wielkopolski, to polskie samorządy dzielą się doświadczeniem z krajami, które dążą do integracji ze strukturami europejskimi. Przykład? Chociażby posiedzenie Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego w Poznaniu w 2011 roku.
Artur Nowak-Far, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, odnosząc się do jubileuszu członkostwa Polski w UE, przypomniał oczekiwania samorządów regionalnych i lokalnych tuż przed rozszerzeniem Unii Europejskiej, analizując ich obawy i pytania o przyszłość. Nawiązując humorystycznie do powiedzenia, iż jeśli mówi się, że pierwsze dziesięć lat jest najtrudniejsze w małżeństwie, to jeśli miniona dekada była najtrudniejszym czasem Polski w Unii Europejskiej, to powinno to „napawać gruntownym optymizmem” na przyszłość.
Niezwykle wzruszające i emocjonalne dla słuchaczy było wystąpienie ambasadora Mołdawii Iurie Bodruga, który występując ze swoistym apelem, zabrał głos z perspektywy kraju Partnerstwa Wschodniego, którego przyszłość, bezpieczeństwo i stabilizacja – obecnie bardziej niż kiedykolwiek – zależy od współpracy z Unią Europejską.
Podczas poznańskiego spotkania rozmawiano też o doświadczeniach i dobrych praktykach samorządów państw rozszerzenia 2004 roku. Interesujące było zestawienie doświadczeń regionów, tzw. starych krajów członkowskich – jak Niemcy – z regionami państw, które przyjęto do Wspólnoty w 2004 roku. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny zaapelował do instytucji unijnych i centralnych o „więcej zaufania do samorządów, więcej kompetencji, ale i więcej narzędzi, które pozwolą te kompetencje sprawnie i efektywnie realizować”.
(UMWW)
Z punktu widzenia Unii Europejskiej samorządy nabierają ciekawej tożsamości europejskiej. Ich zadaniem jest uczestnictwo w regionie i wpływanie na proces decyzyjny w UE.