Inwestycje samorządów mogą spaść nawet o 30 proc. w związku z pandemią – oceniali niespełna rok temu włodarze miast w badaniu Banku Gospodarstwa Krajowego. Sytuacja nadal jest trudna, dlatego najwyższy czas, by samorządy poszły śladem firm i przyspieszyły transformację cyfrową, jednocześnie szukając oszczędności i efektywności rozwiązań IT.
Z badania BGK „Badanie sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w świetle COVID-19” wynika, że samorządy przewidywały znaczące spadki przychodów z tytułu wpływów z podatków. Efektem było i często jest ograniczenie wydatków bieżących i inwestycji rozwojowych. Ale eksperci zwracają także uwagę na jeszcze jeden aspekt: efektywność działania jednostek samorządu terytorialnego jako organizacji, w tym ich zdolność świadczenia usług publicznych w dobie pandemii.
Czas na administrację
Badanie przeprowadzone przez McKinsey wśród kadry kierowniczej firm na świecie pokazuje, że w czasie kryzysu pandemii przyspieszyły one proces cyfryzacji o trzy do czterech lat. Z kolei firma analityczna Statista zapowiada, że właśnie w kryzysowym 2020 roku aż o 10,4 proc. wzrosły wydatki na usługi i technologie transformacji cyfrowej.
Ucyfrowienie polskiej administracji publicznej postępuje. W 2020 roku po raz kolejny wzrosła wartość indeksu EGDI (indeks rozwoju e-administracji, E-Government Development Index prowadzony przez ONZ) dla Polski: w 2018 roku wynosił on 0,79, obecnie już 0,85. W rankingu cyfrowych administracji Polska zajmuje 24. miejsce na świecie.
– Wysokie tempo transformacji cyfrowej w firmach jest w pełni uzasadnione, bowiem dla wielu z nich stała się ona warunkiem przetrwania – mówi Mariusz Grabowski z firmy Hewlett-Packard Enterprise. – W przypadku sektora publicznego i samorządów jest podobnie, z tą różnicą, że w ich przypadku mówimy raczej o zdolności do funkcjonowania w nowych, kształtowanych przez pandemię warunkach. A tu jednym z kluczowych warunków są cyfrowe procesy i ich fundamenty: zasoby informatyczne.
IT za abonament
W świecie biznesu zasoby informatyczne coraz częściej konsumowane są w formie usługi. Tak zwany model IT „as a service” zakłada, że wszystko: infrastruktura i sprzęt, oprogramowanie i serwis dostarczane są użytkownikowi końcowemu jako konkretne świadczenia, za które użytkownik uiszcza… abonament.
W taki model obsługi swoich klientów wchodzą kolejni giganci technologiczni: HPE (Hewlett-Packard Enterprise) ze swoim pakietem GreenLake, czy niedawno Cisco i Dell. Z takich rozwiązań mogą również korzystać instytucje publiczne i jednostki samorządu terytorialnego.
– Korzystanie z zasobów IT w modelu usługowym upraszcza obsługę całego środowiska informatycznego, zdejmując wiele obowiązków z odbiorcy usługi – komentuje Andrzej Ożóg, dyrektor sprzedaży w S&T. Ale w obecnych czasach najważniejszą jego cechą jest to, że odbiorca usługi dostaje dokładnie tyle, ile aktualnie potrzebuje. Nie ma mowy o nadmiarze mocy obliczeniowej, czy sprzęcie, który nie zostanie wykorzystany. W połączeniu z mechanizmem, który wiąże koszt z poziomem wykorzystania zasobów, to realne oszczędności.
Potrzeba wiedzy
Ale aspekt finansowy to tylko jedna strona medalu. Druga dotyczy trendów rozwojowych i technologicznych, które warunkują politykę wielu samorządów choćby w zakresie inteligentnych miast.
– Miasta będą inteligentne wtedy, gdy zarządzające nimi samorządy będą miały bieżący dostęp do wiedzy, danych, technologii i możliwość ich wykorzystania – mówi Mariusz Grabowski z HPE. – Praca z danymi i internetem rzeczy, zarządzanie systemami miejskimi – to wszystko wymaga fundamentów w postaci cyfrowej organizacji pracującej w oparciu o odpowiednio dobraną infrastrukturę, którą należy zacząć budować już teraz.
W kontekście postępującej cyfryzacji coraz ważniejszym wyzwaniem dla samorządów staje się także zapewnienie dostępu do kadr. Tymczasem urzędom trudno konkurować tu z firmami (szczególnie z obszaru IT) oferującymi nie tylko dobre zarobki, ale też rozwój kariery, różnorodność projektów, możliwość poszerzania wiedzy.
– Usługowe modele korzystania z zasobów IT eliminują do pewnego stopnia problem niedoboru wysokiej klasy specjalistów IT – mówi Andrzej Ożóg z S&T. – W tak zwanym IT as a service większość kompetencji zapewnia dostawca usługi, dzięki czemu odbiorca usługi może się skupić na swej podstawowej działalności.
(wire, mt)
Warunkiem sprawnej transformacji cyfrowej jest wdrożenie systemu cyfrowego obiegu dokumentów. Nad takim systemem pracuje NASK – Państwowy Instytut Badawczy.
Samorządy niechętnie wykorzystują nowoczesne technologie – wynika z raportu Polskiego Funduszu Rozwoju. 2/3 zbadanych przez PFR miast nigdy nie miało kontaktu z podmiotem oferującym nowoczesne technologie.