piątek, 29 marcaKrajowy Przegląd Samorządowy
Shadow

Leśna: Kraina jezior i zamków

Gmina Leśna leży w południowej części województwa dolnośląskiego, nad granicą z Czechami, w malowniczej dolinie górskiej rzeki Kwisy z dwoma przepięknymi zbiornikami wodnymi. Spotkać tu można dziewiczą przyrodę, atrakcyjne akweny wodne, wiele ciekawych zabytków kultury, liczne szlaki turystyczne piesze i rowerowe. Rekreacja i wypoczynek nad wodą, wśród lasów, gór i w niezwykle urozmaiconym terenie – to atuty Leśnej.

To kraina parków, jezior i zamków – na terenie gminy znajdują się dwa zamki, dwa jeziora zaporowe i aż dwanaście zespołów parkowych i pałacowo-ogrodowych. Z wieży jednego z najpiękniejszych zamków w Polsce – zamku Czocha – widoczna jest panorama meandrującej Kwisy i okolicy. Stojący na skalistym cyplu ponad przełomem rzeki, stanowi zamek Czocha klejnot w koronie zabytków gminy, jest bowiem najpiękniejszym i najlepiej zachowanym zamkiem w Górnych Łużycach. Ta murowana twierdza powstała na przełomie XIII i XIV wieku, najprawdopodobniej dzięki decyzji króla czeskiego Wacława II, choć jej fundatorem mógł być także książę świdnicko-jaworski Henryk I, starający się w ten sposób umocnić przejęte tereny Górnych Łużyc. W połowie XVI stulecia ówczesny właściciel dokonał przebudowy średniowiecznego zamczyska, przekształcając je w modne założenie renesansowe. Na początku XX wieku nabywca zamku – drezdeński przedsiębiorca Ernst von Gutschoff – zlecił jego generalną przebudowę, nadając budowli charakter romantycznego, gotycko-renesansowego zamczyska.

Obecnie zamek Czocha to ośrodek wypoczynkowo-szkoleniowy. Organizowane są tu konferencje, szkolenia, bankiety, średniowieczne uczty, pokazy walk rycerskich, koncerty muzyki dawnej. Specyficzny klimat tego miejsca zachęca filmowców – nakręcono tutaj m.in. takie filmy jak „Gdzie jest generał”, „Wiedźmin”, „Dwa światy”, „Dywersant”, „Tajemnica twierdzy szyfrów”, dokument „Sensacje XX wieku”.

Czocha – jak każdy szanujący się zamek – ma swoje legendy. Jedna z nich głosi, iż nocą zamkowymi murami przechadza się Biała Dama, brzęcząc monetami nieznanej waluty… Ale najbardziej mroczne podania wiążą się ze studnią, która znajduje się na dziedzińcu. Jej nazwa – Studnia Niewiernych Żon – kryje w sobie ponurą tajemnicę. Legenda studni sięga czasów, gdy nie lekceważono zdrady małżeńskiej i surowo ją karano – panowie na Czosze przez stulecia wrzucać mieli do 40-metrowej czeluści damy, co do wierności których żywili podejrzenia. Aby piętno zdrady wypalić doszczętnie, rozwścieczeni rycerze nie poprzestawali na wrzucaniu cudzołożnic do studni, bo i dzieci z nieprawego łoża nie miały prawa cieszyć się życiem. Zamurowywano je żywcem w zamkowych ścianach. Do dziś co wrażliwsi słyszą ponoć niemowlęce łkanie…

Mocnym atutem gminy są dwa zbiorniki wodne: Jezioro Leśniańskie i Jezioro Złotnickie, będące znakomitymi miejscami letniego wypoczynku. Oba jeziora i Kwisa stwarzają także świetne warunki do wędkowania. Wspomniane dwie zapory i elektrownie wodne to efekt wielkich powodzi na Kwisie – w 1900 roku władze pruskie przyjęły specjalną ustawę przeciwpowodziową. Przewidziano w niej wzniesienie tamy i zbiornika zaporowego na rzece w pobliżu Leśnej i Czochy. Uroczystego otwarcia dokonano 15 lipca 1905 roku. Zapora usytuowana została u wylotu wąskiej przełomowej doliny rzeki powyżej Leśnej. Drugi z pięknych zbiorników w przełomowej dolinie Kwisy wybudowano koło Złotnik Lubańskich. Jezioro powstało po spiętrzeniu wód rzeki w latach 20. XX wieku. Druga tama jest mniej imponującą budowlą niż zapora w Leśnej (ma tylko 23 m wysokości), ale z pewnością należy do obiektów wartych zainteresowania. Pomiędzy tamą złotnicką a Jeziorem Leśniańskim Kwisa płynie uroczą zieloną doliną, gdzie raj mają wędkarze.

Najcenniejszym zabytkiem miasta Leśna jest rynek z ratuszem i odchodzące od niego uliczki. Murowany ratusz postawiono w 1699 roku, a przebudowywano w XIX i XX wieku Jest to budowla murowana, prostokątna, posiada dwie kondygnacje, o narożach boniowanych, nakryta jest dachem czterospadowym, zwieńczonym wieżą z dzwonem (sygnaturką). Wokół rynku zachowały się stare kamieniczki z XIX wieku. Najciekawszy jest zespół kamienic mieszczańskich z arkadowymi podcieniami w południowej pierzei.

Jeśli komuś znudzi się już bierna forma wypoczynku, kąpiele słoneczne i wodne, czekają na niego wytyczone na terenie gminy szlaki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Trasy są niezwykle urozmaicone pod względem widokowym i poznawczym, przebiegają w pobliżu najciekawszych obiektów zabytkowych, turystycznych i przyrodniczych, w jakie Leśna i jej okolice obfitują. Wędrujący po gminie dotrą m.in. tam, gdzie… szalały wulkany. Po erupcjach pozostały dwa stożki wulkaniczne zbudowane ze skały bazaltowej: Perkuna i Światowida, położone w odległości 800 m od siebie między Miłoszowem a Grabiszycami. Oba stożki zakwalifikowane zostały jako pomniki przyrody nieożywionej, ale nie dość, że same stożki są wyjątkowe, to bardzo miłym doznaniem dla turysty są rozciągające się z nich widoki na okolicę i Góry Izerskie.

Sztolnie, znajdujące się w skalnym zboczu przy drodze z Leśnej do Świecia, są miejscami, gdzie zatrzymuje się wielu turystów. Sztolnie są efektem ciężkiej pracy więźniów filii obozu Gross-Rosen, mieszczących się w Leśnej i jej okolicach. Sztolnie w Leśnej zostały objęte formą ochrony w ramach sieci Natura 2000 jako specjalny obszar ochrony siedlisk. Są miejscem zimowania i przejściowego bytowania około ośmiu gatunków nietoperzy. Na wzgórzu koło sztolni znajdują się resztki fundamentów zamku z XIV wieku. Obiekt wchodził w skład warowni Okręgu Kwisy, a niektórzy historycy twierdzą, że jest to miejsce pierwszego Castum Lesne z XII wieku.

Leśna jest też miejscem wielu imprez o zasięgu krajowym i międzynarodowym. W maju gmina zaprasza do udziału w Pieszych Wędrówkach Rodzinnych o tytuł Rodziny Roku, w czerwcu można tu będzie spotkać się na Festiwalu Współczesnej Kultury Ludowej „Swojskie Granie i Śpiewanie”, a w lipcu – na II Międzynarodowym Poławianiu Pereł w Rzece Kwisie.

(TS)

 

Szczegółową ofertę poznać można na stronie internetowej gminy:

www.lesna.pl

Informacje uzyskać też można w Referacie Organizacyjnym Urzędu Miejskiego:

Leśna, Rynek 19

tel. 75 721 12 39 w. 30