czwartek, 28 marcaKrajowy Przegląd Samorządowy
Shadow

60 lat temu odbudowaliśmy Stare Miasto

Miasto stołeczne Warszawa we współpracy z instytucjami kultury i edukacji zaprasza w weekend, 20-21 lipca, na urodziny Starego Miasta. Po wojnie Stare Miasto było morzem ruin. Z 260 kamienic ocalało sześć. Ogromna skala zniszczeń rodziła wątpliwości w sens jego odbudowy. Jednak ówczesne władze postanowiły zrekonstruować Starówkę i odgruzowywanie zaczęło się w 1949 r. Pierwszy etap odbudowy zakończono 60 lat temu.

Starówka w Warszawie

Odgruzowywanie w czynie społecznym

Wywózka gruzów i przygotowywanie terenu pod nowe domy rozpoczęto cztery lata po wojnie. Warszawiacy przy oczyszczaniu pracowali społecznie, niezwykle zaangażowani i entuzjastyczni. Odnalezione w ruinach ocalałe fragmenty kamieniarki i kowalstwa artystycznego z domów powstałych na przestrzeni od XV do XIX w., segregowano w celu późniejszego wykorzystania. Mury, elewacje i fragmenty sklepień zabezpieczano niezależnie od ich stanu technicznego. Jeszcze przed zakończeniem odgruzowywania, w obszarze Starego Miasta udało się zrekonstruować pierwsze kamienice i kościoły. Prace odbywały się pod kierunkiem Jana Zachwatowicza.

Starówka w Warszawie

22 lipca 1953 r., w dniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski, odbyło się oficjalne zakończenie pierwszego etapu odbudowy Starego Miasta. Zrekonstruowany Rynek Starego Miasta wraz z dojściem do ul. Piwnej i Zapiecek, nazwano Traktem Starej Warszawy.

Kolejne etapy odbudowy

W lipcu 1954 r. oddano drugi etap robót, finalizujący powstanie Traktu. Dostępny był już wówczas obszar od placu Zamkowego do ul. Konwiktorskiej.

Trzy lata później, w 1957 r. zakończono prace na położonym przy Trakcie Rynku Nowego Miasta. W kolejnych latach prace prowadzono przy murach obronnych i kolejnych pierzejach. Odbudowa trwała do początku lat 60. XX w.

Powstanie Zamku wieńczy dzieło

Ostatnim etapem odbudowy Starego Miasta było odtworzenie Zamku Królewskiego. Prace rozpoczęto we wrześniu 1971 r. Po trzech latach oddano bryłę Zamku w stanie surowym, a w 1977 r. zwiedzający mogli oglądać pierwsze wnętrza.

Starówka w Warszawie

Odbudowa warszawskiego Starego Miasta była pierwszą na świecie, na tak dużą skalę, rekonstrukcją zabytkowego centrum miasta. Był to precedens, który podważył podstawową zasadę teorii konserwatorskiej, kwestionującą odtwarzanie zabytków. Dzisiaj, po 60 latach, Stare Miasto jest najliczniej odwiedzanym miejscem w Warszawie. Wyrazem uznania dla dokonań polskich konserwatorów było wpisanie Starego Miasta we wrześniu 1980 r. na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Na urodzinach bawimy się dwa dni

M.st. Warszawa w związku z rocznicą przygotowało liczne wydarzenia kulturalne, które będą gratką zwłaszcza dla osób interesujących się historią Warszawy. Podczas wielu spacerów z przewodnikami i varsavianistami, wykładów i wystaw będzie można poznać dzieje Starówki i jej powojenne losy związane z odbudową. Na archiwalnych i fabularnych filmach pokazane zostanie Stare Miasto przed całkowitym unicestwieniem.

Najstarsza część stolicy może być także inspirująca – a dowiodą tego muzycy wykonujący koncert na motywach piosenek o Starym Mieście, czy uczestnicy konkursów fotograficznych i plastycznych, których tematyką była Starówka.

Program obchodów, które odbędą się w weekend, 20 i 21 lipca, można znaleźć na www.um.warszawa.pl