Marszałkowie województw opolskiego i dolnośląskiego podsumowują pierwsze półrocze 2013 r.
Józef Sebesta, marszałek województwa opolskiego
Obecnie najważniejszym wyzwaniem dla województwa opolskiego jest problem depopulacji, dlatego też równolegle z opracowywaniem strategii rozwoju województwa, którą Sejmik Województwa Opolskiego przyjął w grudniu 2012 roku, zaczęliśmy prace nad programem Specjalnej Strefy Demograficznej. Jego głównymi celami są: przeciwdziałanie wyludnianiu się województwa opolskiego i odbudowa potencjału ludnościowego poprzez tworzenie nowych miejsc pracy oraz poprawa jakości życia. Stoimy na stanowisku, że chcąc przeciwdziałać depopulacji, należy wspierać rodzinę w wypełnianiu jej funkcji, zwiększających dzietność, ułatwiających godzenie ról zawodowych i rodzinnych. Te działania muszą być powiązane z aktywizacją rynku pracy, zwłaszcza w zakresie przyciągania nowych inwestycji, tworzenia nowych, stabilnych i atrakcyjnych miejsc pracy oraz podnoszenia kompetencji zawodowych mieszkańców.
Jednym z istotnych elementów realizacji programu jest utworzenie Opolsko-Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Wyzwaniem dla regionu jest wykorzystanie potencjału osób starszych oraz dostosowanie oferty usług do potrzeb tej grupy mieszkańców. Dlatego też na program SSD składają się cztery pakiety: „Praca to bezpieczna rodzina” to zwiększenie liczby i poprawa jakości miejsc pracy w regionie; „Edukacja a rynek pracy” to dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb gospodarki i rynku pracy; „Opieka żłobkowo-przedszkolna” zakłada zwiększenie dostępu do usług żłobkowo-przedszkolnych; „Złota jesień” to zwiększenie dostępu do usług na rzecz osób starszych.
Hasło, które będzie przesłaniem działań podejmowanych w ramach programu SSD, to „Opolskie przyjazne mieszkańcom i przedsiębiorcom”. Podejmowane działania mają być wieloaspektowe, kompleksowe, realizowane w tym samym czasie. I ważne, by były realizowane w ścisłej współpracy oraz przy zaangażowaniu Komisji Europejskiej, polskiego rządu, samorządów terytorialnych województwa opolskiego, podmiotów prywatnych oraz innych aktorów życia społeczno-gospodarczego. Sprawna i efektywna realizacja programu będzie możliwa dzięki partnerstwu, komplementarności oraz innowacyjności działań mających poparcie społeczne. Wierzę, iż zaangażowanie wielu instytucji, samorządów i jednostek przyczyni się do wypełnienia zapisów programu.
Przy realizacji programu liczymy na współpracę z przedsiębiorcami. Takie wsparcie obiecali już nestor opolskich przedsiębiorców – Karol Cebula, Andrzej Balcerek – prezes zarządu i dyrektor generalny Górażdże Cement S.A., Adam Leszkiewicz – prezes Zakładów Azotowych Kędzierzyn oraz Piotr Kler, przewodniczący rady nadzorczej Kler S.A. z Dobrodzienia. Podpisaliśmy z nimi listy intencyjne, związane z tworzeniem Obywatelskich Koalicji na rzecz Programu Specjalnej Strefy Demograficznej. Przedsiębiorcy deklarują, że wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie, będą z nami współpracować w przeciwdziałaniu procesom depopulacyjnym i odbudowie potencjału ludnościowego, będą też inicjować działania, które m.in. doprowadzą do utworzenia nowych miejsc pracy i poprawy jakości życia mieszkańców regionu. W podpisaniu jednego z listów intencyjnych uczestniczyła minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska, która już wcześniej zapowiadała wsparcie ministerstwa dla programu Specjalnej Strefy Demograficznej.
Rozpoczęliśmy już realizację pierwszych projektów w ramach programu SSD, w całości finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego z PO Kapitał Ludzki. Projekty dotyczą zarówno rynku pracy, sfery edukacji, jak i opieki nad dziećmi. Rozpoczyna się m.in. projekt związany z przekwalifikowaniem osób pozostających bez zatrudnienia w zakresie nowego zawodu – opiekuna dla dzieci do lat 3. Projekt ma pomóc w podjęciu zatrudnienia głównie kobietom powracającym na rynek pracy. Dzięki opiece niani mama małego dziecka mogłaby wrócić do pracy zawodowej. Program więc niesie podwójną korzyść – stwarza 600 dodatkowych miejsc pracy i 600 osobom ułatwia powrót do aktywności zawodowej. Regionalne Centrum Rozwoju Edukacji rozpoczyna wdrażanie wraz z 50 szkołami projektu zatytułowanego „Opolskie szkolnictwo zawodowe bliżej rynku pracy”. Zakłada on powstanie 50 nowoczesnych pracowni ukierunkowanych na kształcenie zawodowe, 1100 praktyk zawodowych (także zagranicznych), a przede wszystkim pomoc uczniom ostatnich klas w założeniu własnej firmy. Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki uruchomi wkrótce kompleksowy program stażowy skierowany do absolwentów szkół wyższych (kierunki techniczne), pozostających bez zatrudnienia. To powinno ułatwić im start zawodowy i zwiększyć ich szanse na znalezienie atrakcyjnej pracy w województwie opolskim.
Od samego początku roku rozpoczęliśmy prace nad Regionalnym Programem Operacyjnym dla województwa na kolejną perspektywę finansową Unii Europejskiej. Obecnie jesteśmy już po pierwszych rozmowach w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego i Komisji Europejskiej na temat projektu naszego programu. Z kwoty wsparcia 820 mln euro, przewidzianej dla województwa na lata 2014-2020, na realizację programu SSD planujemy przeznaczenie około 320 mln euro.
Rafał Jurkowlaniec, marszałek województwa dolnośląskiego
Obecny rok jest ostatnim w perspektywie programowania Unii Europejskiej 2007-2013. Wprawdzie mamy jeszcze 30 miesięcy na rozliczenie unijnych środków, ale już w tym roku zakończymy większość ważnych inwestycji. Obok tych finansowanych ze środków unijnych, samorząd województwa realizuje wiele zadań ze środków własnych województwa.
Naszą największą inwestycją drogową jest wschodnia obwodnica Wrocławia. W lutym 2013 r. oddaliśmy do użytku pierwszy z czterech odcinków: od Łanów do Siechnic. Wybudowany został kosztem blisko 350 mln zł. To najtrudniejszy etap inwestycji, z mostami przez Odrę i Oławę, dwiema estakadami, dwoma rondami i wielopoziomowym skrzyżowaniem z drogą krajową. Łącznie 8,5 km drogi. Jednocześnie trwa budowa kolejnego odcinka od Siechnic do ronda w Żernikach. Będzie gotowy na jesieni przyszłego roku.
Otwieramy kolejne mosty, które znacznie poprawiają komfort komunikacyjny Dolnoślązaków. Dosłownie za chwilę, bo już na początku czerwca, otwieramy nową przeprawę na Nysie Łużyckiej w miejscowości Sieniawka. To efekt współpracy polsko-niemiecko-czeskiej. Sfinansowany przez stronę niemiecką most ułatwi tranzyt z Czech do Niemiec (Hradek – Zittau) oraz otworzy tzw. worek turoszowski na współpracę i integrację z Wolnym Państwem Saksonia. Jesienią oddamy do użytku kolejny most przez Odrę, tym razem w Brzegu Dolnym, który wraz z drogami dojazdowymi i mostem przez rzekę Jeziorkę będzie kosztował 170 mln zł. Również w tym roku otworzymy zniszczony przez powódź w 2009 r. most na rzece Witce. Właśnie kończymy przebudowę drogi nr 352 Radomierzyce – Zatonie, na której zbudowano ten most. Inwestycja pochłonie 70 mln zł.
Drogi to oczywiście wiodąca pozycja w wydatkach publicznych. Samorząd województwa angażuje się również w tak ważne inwestycje jak budowa szpitali. Samorząd województwa jest w szczególnej sytuacji, ponieważ ani Wrocław, ani inne dolnośląskie miasto na prawach powiatu nie jest organem założycielskim szpitali. Inne miasta wojewódzkie w Polsce mają ich po kilka. O zdrowie mieszkańców Wrocławia musi więc zadbać marszałek województwa. Rok temu oddaliśmy do użytku nowy szpital pediatryczny we Wrocławiu. Obecnie budujemy szpital specjalistyczny we Wrocławiu, który będzie miał 500 łóżek, 16 oddziałów i 20 poradni specjalistycznych. Jesienią tego roku zakończą się prace budowlane, a już w pierwszej połowie 2014 wyposażymy szpital w sprzęt i urządzenia medyczne. Pacjenci będą mogli skorzystać z nowoczesnej placówki w drugiej połowie przyszłego roku. Koszt budowy i wyposażenia wyniesie około 350 mln zł. Ale to nie koniec planów zarządu województwa. Już trwają prace przygotowawcze do budowy nowego szpitala onkologicznego na 550 łóżek.
Kolejne inwestycje dotyczą nowoczesnych technik i technologii. Jesteśmy najbardziej zaawansowanym regionem w Polsce, jeżeli chodzi o budowę sieci internetu szerokopasmowego. Nasz projekt „Dolnośląska Sieć Szkieletowa”, realizowany kosztem 215 mln zł, wchodzi właśnie w fazę prac budowlanych. Dzięki niej lokalni przedsiębiorcy telekomunikacyjni uzyskają możliwość budowy tak zwanych sieci dostępowych. To zapewni mieszkańcom, instytucjom oraz prywatnym firmom dostęp do szerokopasmowego internetu. Powstanie szybka światłowodowa sieć o długości ponad 1700 km, dzięki której nastąpi rozwój usług informatycznych, takich jak e-edukacja, e-zdrowie, e-administracja. Łatwiej będzie zakładać i prowadzić działalność gospodarczą, społeczną i kulturalną.
Podobne cele ma też projekt bliźniaczy – „Regionalna platforma informacyjna dla mieszkańców i samorządów Dolnego Śląska e-DolnySlask”. Platforma ma być bazą informacji o terenie, środowisku, zasobach przyrodniczych, kapitale ludzkim, dobrach kultury, przemyśle, technologiach oraz nauce na Dolnym Śląsku. Ma też zawierać bieżące informacje gospodarcze, społeczne i kulturalne. To będzie świetne kompendium wiedzy o naszym regionie. Zakładamy, że zagraniczny inwestor z Australii czy Singapuru będzie miał pełny dostęp do danych niezbędnych do podjęcia decyzji o inwestowaniu w naszym regionie. Studentom z innych krajów łatwiej będzie podjąć decyzję o studiach np. na Politechnice Wrocławskiej. Turyści np. z Kanady czy Estonii wybiorą Kotlinę Jeleniogórską na miesiąc miodowy. A wszystko dzięki informacjom zgromadzonym na platformie e-DolnySlask.
Oprócz wszystkich wymienionych wcześniej inwestycji samorząd województwa buduje także obiekty sportowe i turystyczne. Modernizujemy teatry, filharmonie i muzea. Inwestujemy w kolej regionalną. Nasza spółka Koleje Dolnośląskie dysponuje od niedawna nowymi, szybkimi i bardzo komfortowymi pociągami wartymi 100 mln zł. Pasażerowie w końcu jeżdżą taborem na miarę XXI wieku: z klimatyzacją, dostępem do Wi-Fi i innymi udogodnieniami.
Co prawda, wyścig z czasem, procedurami i problemami związanymi z kryzysem gospodarczym trwa, ale to nas nie zniechęca. Dodatkowo napędza to naszą ambicję i podnosi poziom adrenaliny. Pokonywanie tych trudności i wizja dobrego do życia i pracy Dolnego Śląska to idea, którą z satysfakcją realizuję od początku mojej pracy w samorządzie.
Tekst ukazał się w „Gminie Polskiej” nr 1/2013